Türkiye’de parlamento geleneğinin kökleri 19. yüzyılın I. yarısında başlar ve Osmanlı İmparatorluğu’nda anayasal bir düzen kurma arayışlarına içine alır. Bu geleneğin tarihsel öncüleri olarak Tanzimat (1839) ve Islahat (1856) fermanları kabul edilir.  Bunlar adlarından anlaşılacağı gibi birer padişah fermanı olsalar da bu yolda atılmış, ilk önemli adımlardır.  Osmanlılarda I. Meşrutiyet’in kurucularının öncüleri ve önderleri olan Mithat Paşa, Namık Kemal ve Ziya Paşa gibi aydınlar, yani “Genç Osmanlılar”, bu iki fermanın oluşturduğu siyasi ortamda yetiştiler. Bu aydınlar, Avrupa ülkelerindeki anayasal monarşilerden etkilenerek Osmanlı İmparatorluğu’nda bir meşrutiyet yönetiminin kurulmasını savunmaya başladılar. Bu isteklerini gerçekleştirmek için ortam da elverişliydi. 1870'li yıllarda Osmanlı Devleti Avrupa’da görülen askeri ve siyasi gelişmelerin etkisiyle bir yandan ekonomik ve siyasi krizlerle boğuşuyor; diğer yandan Balkanlardaki milliyetçilik hareketlerinin yıkıcı etkisini bertaraf etmeye çalışıyordu. Bu durum genç Osmanlıları siyasi olarak güçlendirmiş ve orduda (özellikle Deniz Küvetlerinde) taraftar bulmalarını kolaylaştırmıştı.

Genç Osmanlılar Mithat Paşa’nın önderliğinde 1876’da bir saray darbesiyle Padişah Abdülaziz'i tahttan indirerek yerine V. Murat'ı geçirdiler. Kısa bir süre sonra, “ruh sağlığı bozuk” olduğu gerekçesiyle ve yine bir darbeyle V. Murat’tı da tahttan indirerek, meşrutiyeti ilan edeceğine dair yemin ederek sözü veren II. Abdülhamid ‘i Sultan yaptılar. 

II. Abdülhamid, koşulların da dayatmasıyla 1876'da Kanun-i Esasi’yi (Anayasayı) ilan etti ve iki meclisli bir parlamento oluşturuldu. Üyeleri seçim yoluyla belirlenen Meclis-i Mebusan ve üyeleri atama yoluyla belirlenen Meclis-i Ayan. Genç Osmanlıların uzun süren mücadeleleri sonucunda ilan edilen I. Meşrutiyet, II. Abdülhamid'in 1877-78 Osmanlı-Rus Savaşı (93 Harbi) 'nda alınan yenilgiyi gerekçe göstererek Meclis-i Mebusan’ı “tatil” etti.